Makat Ağrısında Ne Yapmalı?
Öncelikle muayene olmalı!!!
Makat ağrısı makattaki bazı hastalıkların erkenden teşhisi için çok önemli bir bulgudur. Bu nedenle öncelik ağrıyı gidermek değil,neden ağrıdığını bilmek yani doğru teşhistir.Teşhis konduktan sonra sebebe yönelik yöntemlerle ağrı giderme yoluna gidilmelidir. Makat ağrısını yapan sebepler %100 e yakın bir oranda makat muayenesi ile tespit edilebilir. İç hemoroid trombozu,rektal apse gibi bazı hastalıklarda anoskop muayenesi gerekebilir.
Makatta ağrı yapan hastalıkları gözden geçirirsek :
*Anal fissür (makat çatlağı);şiddetli ağrı vardır,
*Tromboze hemoroid,ileri evre hemoroid(basur) ağrısı da oldukça şiddetlidir.
*Anal hematom;Ikınma sonucu ani gelişir,
*Anal apse;dayanılması zor bir ağrı vardır,
*Anal fistül,condilom,makat kanseri gibi hastalıklarda ağrı çok fazla olmaz,başka belirtiler ön plandadır.
*Kıl dönmesi (pilonidal sinüs) apsesi, ağrısı çok şiddetlidir.
Bu hastalıkların hemen hepsi gözle,elle ve anoskop muayenesiyle tesbit edilebilir.Çok büyük bir kısmı ek tetkik gerektirmez.Bu kadar kolay teşhis edilen hastalıklar için gereksiz yere acı çekmek hastanın kendine eziyettir.
Makat muayenesi 5 dakika süren bir işlemdir. Anoskop muayenesi çoğu kliniklerde önemsenmeyen ama mutlaka yapılması gereken bir muayenedir. Bu kadar kısa sürede belki de bir kanser erken yakalanacaktır.
Muayene için proktoji konusunda uzmanlaşmış genel cerrahi uzmanına gidilmelidir.
Teşhisten sonra hangi yöntemlerle ağrı giderilir?
Sıcak oturma banyosu:
Ağrının en önemli sebebi anüsün etrafındaki makat kaslarının kasılması,spazmıdır. Sıcak suya oturma makat adelelerini gevşetip spazmı çözdüğünden ağrıyı kesmekte iyi bir metotdur. Özellikle ilaç kullanımının ve tedavi imkanlarının kısıtlı olduğu hamilelerde , süt veren annelerde,ileri derecede yaşlı ve ek hastalıkları fazla olan, tedaviyi kaldıramayacak hastalarda sık başvurulan iyi bir çözümdür. Oturma banyosu suyu çok sıcak olmamalı ve 5 dakikayı geçmemeli.Belli bir dozu yoktur,hastanın istediği kadar tekrarlanabilir.Örneğin fissürde dışkılamadan önce 5 dakika sıcak suya oturup sonra ağrı kesici veya bazı bitkisel kremler kullandıktan sonra tuvalete gitmesi dışkılamayı kolaylaştırır. Ağrısı devam ederse dışkılamadan sonra yine oturabilir.
Fakat sıcak oturma banyosu her hastalıkta iyi gelmez.Fissür ve hemoroidde işe yaramaktadır.Apse varsa kesinlikle uygulanmamalıdır, iltihabı artırır,apsenin boyutunu büyütür. Kondilomda da nemlenmeyi artıracağından yayılmayı artırır.
Soğuk tatbiki:
Tromboze hemoroidde ve 4.evre hemoroidde ödem çözmek için 5 dakikayı geçmeyecek şekilde aralıklı olarak soğuk kompres uygulanabilir.Sıcak su oturma banyosu ile makat adelesinin spazmı çözüldükten bir süre sonra gün içinde aralıklarla giysi üzerinden soğuk uygulama tromboze ve 4.evre hemoroiddeki ödemi çözerek ağrıyı kesmede yardımcı olur.
İlaç tedavisi:
Ağrı kesici ve ödem çözücü pomadlar ve tabletler alınabilir.İleri evre ve tromboze hemoroidlerde falvonoid grubu ilaçlar(daflon gibi),damar dolaşımını etkileyerek ödem çözen (doxium,venoruton gibi) ilaçlar kullanılabilir.Ağrı kesici olarak lidokain içeren pomadlar (anestol gibi) ve antienflamatuar dediğimiz gruptan ağrı kesiciler ve parasetemol içeren tabletler kullanılabilir.
Anal fissürde akut,yeni oluşmuş dönemde spazm çözücü,nitrogliserin içeren pomatlar (rectoderm, rectogesik) kullanılır, baş ağrısı ve tansiyon düşürücü etkisine karşı düşük dozda ve dikkatli olmalı,doktor önerisi ile kullanılmalıdır.Akut hemoroidde dolaşım düzenleyici pomadlar (recbutin) kısa süreli kullanılabilir.
Makat ağrısında bitkisel ilaçlar kullanılır mı?
Yerinde kullanıldığında bitkisel ilaçlar oldukça faydalı olabilir. Özellikle fissür ya da üzeri erezyonlu hemoroidlerde yaranın üzerinde tabaka oluşturan bazı bitkisel ilaçlar kullanılabilir.
İyi bir Bitkisel Anal Fissür Kremi: ** Bölgesel olarak uyuşturma yapabilmelidir.Daha az ağrı olacağından kas kasılması (kramp-kasılma) daha az olacaktır. Bu da ağrının daha az olmasına sebep olacaktır. ** Makat kaslarındaki spazmı,kasılmayı çözmelidir,yani gevşetmelidir. ** Fissür zemini üzerini bir tabakayla kapatarak koruma sağlamalıdır. Yaranın dışkıyla tahriş olmasını engellemelidir. Böylelikle dışkının kaygan şekilde geçmesi sağlanır.** Anüsteki ödemi azaltmalıdır. Ödem azalması da ağrıyı daha da azaltacaktır. Ödemin azalması kan dolaşımını da düzelteceğinden yaranın iyişeşmesini hızlandırır.
Bu amaçlar için: Karanfil özü ile bölgesel uyuşturma ,
Aynı safa özü ile kası gevşetme,
Vazelin ve çinko oxit ile çatlak zemininde bariyer oluşturma,
Bitkisel kortizon ve meyan kökü özü ile ödemi azaltma yapılabilir.
Böyle bir kombinasyonla dışkılama esnasında acı azalır, buna bağlı olarak kas krampı azalmış olur, kas krampı çözülünce fissürün olduğu alan daha iyi kan alır, zeminde oluşan bariyer dışkının yaraya değmesini engeller, makat çatlaklarının önemli bir kısmı iyileşebilir. Bu kombinasyonla iyileşmedi ise ya botulinum toksini veya ameliyat yaptırılmalıdır.
Sinameki otu
İlaç olmayan ama ilaç kadar önemli bitkisel çözümler ise şunlardır:
Kepekli tahıl ürünleri yemek, Armut,elma,kayısı,erik,incir,hurma gibi lifli meyveler tüketmek, öğünlerde sebze ağırlıklı yemek,bol su tüketmek çok önemli,tedavide yardımcı unsurdur.
Sinameki otuyla yapılmış çaylar kabızlığın giderilmesinde yardımcı olur.
Bitkisel Anal Fissür Merhemi
Ameliyatsız Yöntemler:
İç hemoroidde derecesine göre lastik bantla boğma,laser,yapılabilir. Kronik fissürde ameliyat ya da ameliyat başarısına yakın başarı elde edilen,sfinktere botilium toksin enjeksiyonu gibi ameliyatsız yöntem uygulanabilir. Kondilomlar elektokoter veya kriyoterapi ile tedavi edilir. Makat fistülünde laser tedavisi oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Cerrahi Yöntemler:
Apse (kıl dönmesi apsesi ,makat apsesi) mutlaka cerrahi olarak boşaltılmalıdır . Lokal anestezi ile basit bir cerrahi müdahale genellikle yeterlidir. Büyük makat apseleri genel anestezi gerektirebilir. Tromboze hemoroidde ve anal hematomda ağrının çok şiddetli olduğu ilk günlerde cerrahi olarak boşaltılabilir.5 günden sonra ağrı rahatlamaya başladıktan sonra cerrahi müdahale gereksizdir. Akut olmayan 3 ve 4. derecede hemoroidlerde THD,longo ameliyatı yada klasik ameliyatlar yapılır. Peri anal fistül ameliyatla tedavi edilir. Kıl dönmesinin de tedavisi cerrahidir. Hastalık uygunsa mikrosinüsektomi en başarılı olan yöntemdir,genel anestezi ve hastane yatmayı gerektirmez.

Merhabalar ben genel cerrahi uzmanı Op. Dr. Seher Şirin İstanbul Bakırköy’de bulunan kliniğimde hasta kabul ediyorum. Bana ulaşmak için 0212 572 72 65 arayabilir ya da aşağıda yer alan WhatsApp butonuna tıklayarak yazabilirsiniz.
Merhaba hocam bende 1 2 haftadır büyük tuvalete çıkınca kan geliyor ve Makata ağrı ve acı oluyor ve sürekli şekilde günde çok fazla gaz çıkarıyorum ne yapmalıyım
Makattan kanama önemli bir belirtidir. Ağrı ile birlikte olduğu için fissürden yani makat çatlağından olma ihtimali yüksektir. Makat kanamasında mutlaka muayene ile kanın nereden geldiği tespit edilmelidir. Yaşınıza, şikayetlerinizin durumuna, muayenedeki bulgulara göre kolonoskopi gibi ileri tetkik gerekebilir. Fazla gaz şikayetiniz için çok yavaş, iyi çiğneyerek ve ağzınız kapalı yemek yiyin. Mümkün olduğu kadar hareketinizi arttırın. Sık sık, az az yiyin. Şikayetleriniz geçmezse mide ve safra kesesine yönelik muayene ve ileri tetkikler gerekecektir