Gebelerde Kabızlık Neden Olur,Nasıl önlenir?

Kabızlığın genel olarak tarifi  günde 1 kez den daha az sıklıkta, yada miktar olarak az veya normal kıvamdan daha sert dışkılamaktır.

Hamilelikte hazımsızlık, mide ağrısı, reflü, kabızlık gibi sindirim sistemine ait şikayetler sık görülür. Bunlar içerisinde kabızlık yaygın olan ve rahatsız edici bir şikayettir. Gebeliğin sonlarına doğru giderek artar.

Hamilelerde kabızlık neden olur?

Hormonal nedenler: Hamilelerde kanda progesteron hormonu artar. Progesteron düz kaslarda gevşeme yapan bir hormondur. Rahim kaslarını gevşettiği gibi mide ve barsak kaslarını da gevşeterek midenin boşalma süresini uzatır. Bağırsakların hareketi yavaşlar, dışkının anüse iletilme süresi uzar. Besinlerin bağırsaktan geçiş süresi uzayınca dışkının suyu barsak tarafından fazla emilerek dışkının katılaşmasına sebep olur.

Hareketin azalması: Gebelerde bebeğe bir şey olacak korkusuyla, alınan kiloların etkisiyle, birtakım şikayetlerden dolayı veya gebelik psikolojisiyle hareket azalır. Hareketin azalması barsak hareketlerini azaltır. Bağırsak hareketlerinin azalması dışkının anüse kadar geçen sürenin uzamasına yani seyrek dışkılamaya sebep olur. Bu sürenin uzaması aynı zamanda kalın bağırsaklarda dışkının suyunun emilmesini sağlar bu da  dışkıyı  daha da katı yapar.

Beslenme alışkanlığının değişmesi: Aş erme psikolojisiyle gebe canının istediğini yer, lifli gıdaların tüketimi azalır. Karbonhidratlardan zengin beslenme yaygındır. Çoğunlukla gebenin etrafındaki kişiler de börek, tatlı  türü beslenmeyi teşvik ederler. Lifli beslenmeden fakir beslenme nedeniyle de sert ve az, seyrek dışkılama kaçınılmaz olur.

Sıvı tüketiminin azalması:  Hazımsızlıktan, karın içi basıncının artması nedeniyle şişkinlikten dolayı sıvı tüketimi  azalır. Bazen gebeler sık idrara çıkmamak için de suyu az içmeye çalışırlar. Bası nedeniyle mesane kapasitesi azalmıştır, idrara sık çıkma gereği duyulur. Bu durumda su içmeyi azaltmak kabızlığı artırdığı gibi idrar yolu hastalıkları açısından da sakıncalıdır.

Basıya bağlı sebepler: Büyüyen rahim bağırsaklara bası yaparak dışkının anüse iletilmesini zorlaştırır.

Gebelikte alınan ilaçlar: Gebelikte alınan mide ilaçları, demir ve kalsiyum ilaçları kabızlık yapar. Bu ilaçları kullanmak gerekli olduğundan kesme şansı yoktur. Bu durumda diğer tedbirlere ağırlık vermek gerekir. Örneğin daha fazla su içmek, daha fazla lifli gıdalar tüketmek, gebeliğin el verdiği ölçüde daha fazla hareket etmek.

Stres: Gebelikteki stres de kabızlığı artırır.

Gebelik Döneminde Kabızlık Nasıl önlenir?

Progesteron hormon artmasına ve bebeğin, rahimin büyümesine engel olamayacağımıza yani sebebi ortadan kaldıramayacağımıza göre bazı önlemlerle kabızlığı azaltabiliriz.

1) Beslenme tarzı gözden geçirilmeli: Lifli, posalı gıdalar bolca tüketilmeli. Her çeşit sebze, salata her öğün tüketilmeye çalışılmalı. Posalı meyveler (elma, erik, kayısı, armut, incir, hurma vs) tazesi veya kurusu yenmeli. Bu meyvelerin mevsimi dışındaki zamanlarda kurusu ya da kompostosu tanesiyle birlikte tüketilmeli. Hamur işi yeneceği zaman kepekli ekmek, kepekli makarna tercih edilmeli. Kuru bakliyat tüketimi artırılmalı. Öğün saatleri düzenli olmalı.

2) Bol sıvı tüketilmeli: Günde en az 2 litre (8-10 bardak) su içilmeli. Lifli gıdaların dışkıyı yumuşatabilmesi için içine su alması gerekir. Bu da su içerek sağlanır.

3) Hareket artırılmalı. Egzersiz yapılmalı. Özellikle yürüyüş bağırsak hareketlerini artırdığından kabızlığı azaltır. Mümkünse her gün, yapılamıyorsa haftada en az üç gün yarım saat yürüyüş yapılmalı. Sağlıklı gebelik geçirme açısından, doğuma hazırlık açısından da bu konunun uzmanları yürüyüşü zaten öneriyorlar.

4) Tuvalet alışkanlığı edinmeli. Gebe için en rahat olduğu zamanda, tercihen sabah kahvaltı sonrasında veya sabah aç karnına ılık su içtikten sonra evin içinde birkaç hareketten sonra tuvalete gidip dışkılama yapılabilir. Dışkılama ihtiyacı geldiğinde ertelenmemeli.

5) İlaçların alımı: Eğer demir ve kalsiyum ilaçları alınıyorsa bol su ile birlikte alınmalı.

6) Bazı ilaçlar: Gebelikte kabızlığı giderici ilaçlar genellikle önerilmez. Sıvı ve tuz kaybı yapacağından rahim kasılmasını başlatabilir. Mecbur kalınırsa bağırsaktan emilmeyen, kana karışmayan ilaçlar tercih edilmeli.

7)Yatış pozisyonu:  Gebeler özellikle son dönemde uyurken sırt üstü yatmamalı.

8) Stresten uzak kalınmalı.

Tüm bu önlemlerle kabızlık geçmiyorsa doktora başvurulmalı.

(Önemli Not: Şu anda bu klinikte çalışmamaktayım. Yeni iş yerime 0212 5727265, 0212 5727266, 0542 6210888 numaralı telefonlardan ulaşabilirsiniz.)

Makat Hastalıklarına Davetiye Çıkarmaktadır
Gebenin yaşadığı sert dışkılama, ıkınarak dışkılama sonunda hemoroid, fissür gibi hastalıklar da sık görülür. Bu hastalıklar tedavi edilmediği taktirde tuvalete gitmeye korkulduğundan dışkılama geciktirilir. Bu gecikme kabızlığı daha da artırır. Ayrıca bu hastalıklar makattan kanama yaparak gebede mevcut kansızlığı da artırır. Bu iki nedenden dolayı bu hastalıkların tedavisi yapılmalıdır.